Mayo 7, araw ng mga health worker

MAYO 7, ARAW NG MGA HEALTH WORKER

ang ikapito ng Mayo ay Health Workers' Day pala
sa mga health worker, salamat sa inyo talaga
dahil sa sakripisyo't ambag n'yo para sa masa
sa inyong araw, kayo po'y aming inaalala

noong pandemya, kayo'y pawang nagsilbing frontliner
nag-alaga sa maysakit naming father at mother
talagang malaki ang tinulong ninyong health worker
upang pandemya'y malusutan ng brother at sister

bilang one sero sero six nine, Batas Republika
ikapito ng Mayo bawat taon dineklara
na Health Workers' Day, at ganap kayong kinikilala
special working day ang sa inyo'y itinalaga

sana sa kabila ng inyong mga sakripisyo
ay tapatan ito ng nakabubuhay na sweldo
at matanggap ninyo'y nararapat na benepisyo
dahil inyong buhay na'y inilaan sa serbisyo

kaya lahat sa inyo'y taospusong pagpupugay!
nawa'y magpatuloy pa kayo sa serbisyong tunay
para sa mga mamamayang may sakit na taglay
tangi kong masasabi'y mabuhay kayo! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
05.07.2023

* ang litrato ay mula sa editorial ng dyaryong The Philippine Star, May 7, 2023, p.4

Dahil di sumuko si misis

DAHIL DI SUMUKO SA MISIS

salamat kay misis sa lahat ng kanyang nagawa

kung wala siya'y wala sa aking mag-aaruga

noong ako'y nagkasakit, talagang putlang-putla

noong kaytindi ng covid at maraming nawala

dalawa kong pinsan at tiya'y namatay sa covid

sambuwan lang ang pagitan, luha'y muling nangilid

nang biyenan ko't hipag ay nawala rin sa covid

ngunit si misis, inasikaso ako sa silid

di siya sumuko sa kabila ng nangyayari

pati na pagkain namin, siya ang umintindi

samantalang ako'y may covid, parang walang silbi

nasa silid, walang labasan, doon nakapirmi

makalipas ang isang buwan, ako'y nagpahangin

di lumalayo, sa labas lang ng tahanan namin

habang si misis ang nag-aasikaso sa amin

pati na sa nagkasakit ding dalawang pamangkin

maraming salamat kay misis, di siya sumuko

at unti-unting lumakas, di kami iginupo

ng covid na yaong kayrami nang taong sinundo

salamat kay misis at buhay nami'y di naglaho

- gregoriovbituinjr.

03.09.2023

Sa Disyembre 27

SA DISYEMBRE 27

sa International Day of Epidemic Preparedness

ay ating alalahanin ang mga nangawala

lalo't sa pandemya, buhay ay nawalang kaybilis

kaya maraming pamilya'y nagdamdam at lumuha

dahil sa COVID, Agosto ng nakaraang taon

ang aking tiyahin at ang magkapatid kong pinsan

ay nawala, sumunod sambuwan matapos iyon

kapatid na bunso ni misis, at aking biyenan

para bang sa likod ay tinarakan ng balaraw

kaya sa Disyembre Bente-Syete'y alalahanin

magtirik tayo ng kandila sa nasabing araw

para sa mga na-COVID at nawala sa atin

maging handa tayo sa paparating pang pandemya

sana kayanin ito't maging ligtas bawat isa

- gregoriovbituinjr.

12.21.2022

H.E.A.

H.E.A.

"Nasaan na ang health emergency allowance?"

ang tanong ng manggagawang pangkalusugan

ang hanap nila'y kailan matutugunan?

tanong sa D.O.H., kanilang Kagawaran

sakripisyo ng manggagawa'y malaki na

mula pa nang tumindi noon ang pandemya

kayraming mahal sa buhay ang nawala na

habang patuloy na naglilingkod ang iba

nawa ang kanilang panawagan ay dinggin

pagkat hinihingi nila'y karapatan din

mga manggagawang dapat alalahanin

ang sadya nila'y di dapat balewalain

di man ako manggagawang pangkalusugan

ay nais tumulong sa ganyang panawagan

ito ang aking silbi sa uri't sa bayan

kahit ang tula'y munti, sana'y mapakinggan

- gregoriovbituinjr.

12.21.2022

Tosilog

TOSILOG

nang magka-COVID ako noon, ang payo ni Ninang:

tigilan muna ang pamumuhay kong vegetarian

magkarne, dapat mayroong protina sa katawan

magkarne't magpalakas, magkalaman ang kalamnan

anong sakit man sa loob, sinunod ko ang payo

para sa kabutihan ko rin yaring tinutungo

pagiging vegetarian ay di pa rin maglalaho

lalo't prinsipyong makakalikasa'y sinapuso

kaya nang minsang magutom, umorder ng tosilog

na kombinasyon ng tosino, sinangag at itlog

o kaya naman ay tosino, sinaing at itlog

maganda raw ito sa tulad kong di naman kalog

bagamat minsan lamang magkarne, natutulala

ang madalas ay gulay at isda, nakakatula

bigas na kinanda o red rice, puspos talinghaga

lalo't kasama sa hapag ay magandang diwata

paminsan-minsan lang magkarne, vegetarian pa rin

lalo't mahal ang kilo nito, nag-budgetarian din

okra, talong, kamatis at galunggong ang bibilhin

talbos ng petsay, sili't kintsay, isapaw sa kanin

- gregoriovbituinjr.

11.09.2022

Tatlong editoryal sa face mask

TATLONG EDITORYAL SA FACE MASK

Munting sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Oktubre 27, 2022, editoryal ng pahayagang Pilipino Star Ngayon, pahina 4: "Mag-face mask pa rin para makasigurong ligtas".

Oktubre 26, 2022, editoryal ng pahayagang BULGAR, pahina 4: "Piliing maging mas safe kahit boluntaryo na lang ang pagsusuot ng face mask".

Isyu ng Oktubre 1-15, 2022, editoryal ng pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), pahina 3: "Magsuot pa rin ng face mask".

Nagkakaisa ang tatlong pahayagan na upang makasigurong ligtas ang mamamayan mula sa virus ng COVID-19 ay dapat pa ring mag-face mask. Napag-usapan ito matapos lagdaan ni BBM ang Executive Order (EO) Blg. 3 noong Setyembre 12, 2022, hinggil sa pagbibigay-pahintulot na boluntaryo na lang ang pagsusuot ng face mask. Tingnan ang kawing na https://www.officialgazette.gov.ph/2022/09/12/executive-order-no-3-s-2022/

Ayon sa editoryal ng Bulgar, inaasahang maglalabas pa si BBM ng EO na gawing boluntaryo ang pagsusuot ng face mask sa indoor, dahil ang nauna umanong EO ay sa ourdoor.

Nagsimula ang pagsusuot natin ng face mask nang manalasa ang abo ng Bulkang Taal noong Enero 2020, at nang magsimula ang mga kwarantina bunsod ng pandemya ng COVID-19 noong Marso 2020.

Maganda ang panukala ng tatlong pahayagan na, bagamat boluntaryo na lang ang pagsusuot ng face mask sa publiko, ay magsuot pa rin tayo ng face mask at huwag ipagwalang bahala ang ating kalusugan.

Sa dahilang ito ay kumatha ako ng tula hinggil sa isyu:

MAG-FACE MASK PA RIN

kalusugan ng kapwa'y pangalagaang totoo

lalo na't dumaan ang pandemya sa yugtong ito

ng ating panahon, kaya mag-face mask pa rin tayo

kahit boluntaryo na lang ang pagsusuot nito

kalusugan ay di dapat ipagwalang bahala

lalo na't pandemya'y di natin tiyak na nawala

kung walang face mask, baka mahawa o makahawa

sa di makitang kalabang virus na walanghiya

upang makaligtas sa sakit ay mag-face mask pa rin

nang kapwa't ating pamilya'y mapangalagaan din

mahirap nang sa dusa't luha tayo'y lulunurin

kung isang mahal sa buhay ay nawala sa atin

daghang salamat sa payo ng tatlong editoryal

upang maging ligtas, di tayo tuluyang masakal

ang wala mang face mask ay di man pagpapatiwakal

mabuting mag-ingat upang ang buhay ay tumagal

- gregoriovbituinjr.

10.27.2022

Alimpungat

ALIMPUNGAT

di ako makaparada roon

habang pinuputakti ng lamok

yaring sugat kong namuo noon

nang magbalantukan na'y umumbok

guniguni'y pawang pangitain

na pakiramdam ko'y di maatim

habang kayrami nila sa hardin

doon nagsisiksikan sa lilim

bigla akong naaalimpungat

sa mga nag-indakang liwanag

tila walang tulog, ako'y puyat

subalit nanatiling matatag

anila, aanhin pa ang damo

naalala habang nakatungo

kung namatay na raw ang kabayo

aral bang ito'y saan nahango

maliligtasan din ang pandemya

at anumang kaharaping sigwa

bantayan ang nagbabagong klima

sa panahong ating iniinda

- gregoriovbituinjr.

06.03.2022

Abril 7 - World Health Day

ABRIL 7 - WORLD HEALTH DAY

ikapito ng Abril ay ating ginugunita

Pandaigdigang Araw ng Kalusugan ng madla

dapat walang maiiwan kahit kaawa-awa

lalo't nag-pandemya, kayraming buhay ang nawala

ngayong World Health Day ay nais nating maiparating

sa kinauukulan ang ating mga hinaing

na sa pansitan sana'y huwag matulog, humimbing

kundi kalusugan ng bayan ay dingging matining

universal health care ay ipatupad at pondohan

pandemya sa kalusuga't kahirapan, wakasan

panlaban sa virus ay tiyakin sa mamamayan

pagpapagamot at gamot sana'y di magmahalan

tarang magbedyetaryan, kumain ng bungang hinog

at magsikain ng mga gulay na pampalusog

nang lumakas ang katawan, lumitaw ang alindog

malabanan ang sakit, ubo, tibi, kanser, usog

World Health Day sa bawat bansa'y dapat alalahanin

sakit ng kalingkingan, dama ng katawan natin

ang gamot ay pamurahin, agham ay paunlarin

nakasaad sa universal health care sana'y tupdin

- gregoriovbituinjr.

04.07.2022

Kaytinding virus

KAYTINDING VIRUS

bago pa ang pandemya ng COVID

ay dama na sa mundo't paligid

ang virus na kaytinding pumatid

ng buhay ng maraming kapatid

kaytinding virus, di matugunan

at di rin ito mapag-usapan

dahil dukha lang ang tinamaan?

at di ang mayayamang iilan?

mabuti pa nga ang COVID 19

at buong mundo'y nagbigay pansin

laksa'y namatay, mayayaman din

walang sinino ang COVID 19

ngunit ang virus ng kagutuman

na naging salot sa daigdigan

pumatay ng laksang mamamayan

ay di man lang napapag-usapan

bakit? bakit ganyan ang naganap?

dahil tinamaan ay mahirap?

at di mayayamang tuso't korap?

pag kagutuman, walang mangusap!

subalit pagkain ang bakuna

paglutas dito'y di ba makaya?

dahil kapitalismo'y sistema?

mapangyurak sa dangal ng masa?

nalalantad ang katotohanan

mayaman kasi'y di tinamaan

kaya di mabigyang kalutasan

ang virus: ngalan ay KAGUTUMAN!

- gregoriovbituinjr.

03.24.2022

* litrato mula sa google

Bakit bawal magkasakit?

BAKIT BAWAL MAGKASAKIT?

pag may sakit ka'y di na papansinin

lalayuan ka na lang nilang kusa

tila ba wala ka nang kayang gawin

kundi sa maghapon ay tumunganga

tingin na sa iyo'y namamalimos

ng awa upang makabiling gamot

at batid nilang wala kang panggastos

di ka na pansin, ikaw na'y nalimot

iyan ang masaklap na sasapitin

ng tulad kong may sakit sa kabila

ng katapatan mo sa adhikain

na sadyang tagos sa puso mo't diwa

maliban kung may hawak kang tungkulin

nagagampanan ang misyong dakila

ah, subalit kung pabigat ka lang din

turing sa iyo'y wala ka na, wala

nabuhay na puno ng sakripisyo

ngunit sa gawain ay nagkasakit

nabuhay na niyakap ang prinsipyo

na sa puso't diwa mo'y nakaukit

may sakit ka na, walang pakinabang

ah, magpagaling ka na lang sa bahay

turing sa iyo'y pabigat ka na lang

marami kang kapalit, mas mahusay

tulad ka ng T.V. o radyong sira

di ka aayusin, papalitan ka

para ka nang kagamitang naluma

di na aayusin, papalitan na

kaya sa atin, bawal magkasakit

kaya dapat manatiling malusog

ang katawan ay alagaang pilit

at sa trabaho'y huwag pabubugbog

kung may magmalasakit, ay, mabuti

may kasangga kang nagpapahalaga

ngunit huwag kang basta mawiwili

pagkat bihira lang ang tulad niya

- gregoriovbituinjr.

02.18.2022

No vaccine, no ride

NO VACCINE, NO RIDE

madali lang makasakay sa dyip

kaya nga, di ka na maiinip

iyon nga lang, doon ay masikip

na agad mo namang masisilip

gayunman sa dyip, walang manita

kung nakapagpabakuna ka na

at wala rin kasi roong gwardya

kung may vaccination card kang dala

aba'y wala pang social distancing

tila ang kita'y hinahabol din

na pag nag-lockdown, walang makain

kaya pasahero'y sisiksikin

"no vaccine, no ride" ang paskil doon

parang pakitang-tao lang iyon

vax card mo'y wala nang nagtatanong

kunwa'y bakunado lahat doon

ah, mabuti na rin ang ganito

walang abala sa pasahero

lalo na't papasok sa trabaho

ngunit pag nagkasakit, paano?

- gregoriovbituinjr.

02.08.2022

Upong seksi

UPONG SEKSI

"Upong seksi muna, maraming pasahero" sa dyip

sa paskil na ito'y talaga kang mapapaisip

upong seksi? nang magkasya lahat, kahit masikip?

"nahan ang social distancing?" ang agad kong nalirip

- gregoriovbituinjr.

02.07.2022

Konting tulong sa mga drayber

KONTING TULONG SA MGA DRAYBER

gutom ang idinulot ng pandemya

sa mga drayber na namamasada

konting tulong ang hinihingi nila

lalo't bihira naman ang ayuda

upang sa araw-araw mairaos

yaong buhay nilang kalunos-lunos

sila'y di makapamasadang lubos

kaya sa pamilya'y walang pangtustos

konting barya lang sa tabo ilagay

anumang kaya ay ating ibigay

kabutihang loob na lang ang alay

sa tulad nilang di na mapalagay

tulungan natin silang di sumuko

sa konti mang pag-asa'y di mabigo

punuin natin ang kanilang tabo

ng mga barya o kahit na buo

- gregoriovbituinjr.

02.07.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa Katipunan at Balara malapit sa UP gate

No vaccination card, no ride

NO VACCINATION, NO RIDE

kung di ka raw bakunado'y di ka makasasakay

tulad sa paskil sa dyip kahit naghahanapbuhay

kayhirap namang sapilitan ang bakunang bigay

ngunit walang magawa kundi sumunod kang tunay

noong ako'y mag-first dose, ilang araw lang ay nanghina

malakas kong katawan ay nagka-COVID na bigla

apat na buwan matapos, second dose ay ginawa

upang matapos na't kumpleto ang bakunang sadya

upang di raw magkahawaan, ito'y sapilitan

kayrami mong karapatang sadyang naapektuhan

di ka makalabas kaya aking napagpasyahan

sumakay sa dyip at sumakay sa pamahalaan

kaya vaccination card ang pases kong makalabas

ng bahay at makapunta sa kung saan may atas

ang pinagtatrabahuhan kong may layuning patas

sa people's org. na hangarin ay lipunang parehas

ipakita ang vaccination card tulad ng I.D.

sa pagsakay sa dyip, sa bus carousel, sa L.R.T.

sa pagpasok sa mall, botika, grocery, palengke

kung wala nito'y paano ka kaya didiskarte

upang di dumanas ng gutom ang iyong pamilya

kung wala nito'y di makakapasok sa pabrika

apektado ang hanapbuhay, paano kumita

vaccination card sa panahong ito'y mahalaga

- gregoriovbituinjr.

02.01.2022

* litratong kuha ng makatang gala sa loob ng sinakyan niyang dyip

Maagap

MAAGAP

may kasabihan: "Daig ng maagap ang masipag"

kapara ng boyskawt na laging handa sa magdamag

at maghapon sa pangyayaring makababagabag

diyata't di dapat maging tuod, di natitinag

maging maingat sa anumang gawin at sambitin

lalo't mga trapong unggoy ay lalambi-lambitin

sa ginintuang baging ng kapitalistang matsing

na madalas pulutan kaya bundat ay balimbing

malapit na ang halalan, nangangamoy asupre

kaya dapat gapiin ang manananggal at kapre

ayaw nating halalang ito'y mangamoy punebre

baboy na malilitson ay talian ng alambre

sa panahon ngayong nananalasa ang omicron

huwag nawang lungkot ang sa atin ay sumalubong

di nakikita ang kalaban, di pa makaahon

dapat maging maagap pag nakita ang ulupong

tayo'y maging mapagbantay lalo't nasa pandemya

habang omicron sa libo-libo'y nananalasa

huwag sana nitong salingin ang ating pamilya

subalit asahan nating daratal ang pag-asa

- gregoriovbituinjr.

01.18.2022

Facemask

FACEMASK

ayaw nating makahawa o kaya'y mahawaan

ng sakit ng sinuman at baka di makayanan

lalo ngayong laganap ang sanhi ng kamatayan

sa panahon ng pandemyang may samutsaring variant

kaya kailangang takpan ang pasukan sa ilong

at lalamunan upang di maging hilong talilong

danas kong pagkasakit noon ang dulot ay buryong

na tila pinagsalikupan ng dusa't linggatong

ah, tunay ngang kailangang mag-facemask pag lalabas

ito ang ating pananggalang lalo't nang-uutas

yaong naglipanang virus na napakararahas

na puntirya'y ating baga't buhay hanggang magwakas

simpleng protokol, magsuot ng facemask, di ba kaya

kung ayaw mong isuot, sa bahay ka na lang muna

ngunit alalahanin ang kapwa pag lumabas ka

pagpe-facemask mo'y pagmamalasakit na sa iba

- gregoriovbituinjr.

01.18.2022

* selfie sa pinta sa pader sa komunidad ng maralita sa likod ng Fishermall sa C4, Malabon

Second dose

SECOND DOSE

higit apat na buwan din bago ang ikalawa

kong bakuna o second dose nitong AztraZeneca

buti na lang, ako'y muling nakapagpabakuna

na pag di fully vaccinated, kayraming aberya

na pag di raw bakunado, di makapaglalakbay

na sa sasakyang pampubliko'y di makasasakay

na sa mga mall ay di ka papapasuking tunay

na pag di fully vaccinated, diyan lang sa bahay

una'y Agosto Bente Sais, sa Pasig nakamit

sunod sana'y Oktubre ngunit ako'y nasa Benguet

ngayong Enero Katorse, second dose ay hinirit

lumakas na ba ako't naging fully vaccinated?

sa sakit na COVID, maganda raw itong panlaban

bukod sa facemask, ito'y upang di magkahawaan

na noong una'y di ko basta pinaniwalaan

datapwat sumunod pa rin ako sa patakaran

maraming salamat, Pasig, ako na'y bakunado

ayoko man sa una, ngunit kailangan ito

sa panahon ng pandemya't mundong sibilisado

upang magamit ang karapatan, di maperwisyo

- gregoriovbituinjr.

01.14.2022

Social distancing pa rin

SOCIAL DISTANCING PA RIN

dalawang taon na tayong nagso-social distancing

pandemya'y dalawang taon na ring nakakapraning

isang metro ang pagitan sakaling may bibilhin

sa botika, sa palengke, sa grocery, sa canteen

naging bahagi na ng araw-araw nating buhay

kasama ng facemask na dapat suot nati't taglay

dalawang taon, kayrami nang nabago't namatay

samutsaring mga virus na ang nananalakay

subalit nakukuha pa rin nating makangiti

sa kabila ng marami sa atin ang nasawi

kaysa damhin lagi ang sakit at napapangiwi

kundi ituloy ang buhay na dama man ay hapdi

kaytitindi na ng nagsulputang variant ng virus

alpha, beta, delta, omicron, tila nang-uubos

apektado ang buhay, nagiging kalunos-lunos

datapwat tuloy pa rin ang buhay, nakakaraos

gayunman, huwag magkampante, mag-social distancing,

mag-facemask, mag-alcohol, at huwag basta babahin

simpleng mga protocol itong kaya nating sundin

pagbabakasakaling pandemya'y malampasan din

- gregoriovbituinjr.

01.12.2022

Resulta

RESULTA

noong Biyernes nang magpunta ako ng umaga

isinumite ang maliit na boteng may plema

upang suriin ito ng mga espesyalista

noong hapon ding iyon ko nakuha ang resulta

madaling araw gumising at maagang umalis

pagkasumite'y ilang oras naghintay ng release

ng resulta dahil nagka-T.B.'t may diabetes

gamutan pang anim-na-buwan ang ipagtitiis

kung di pa luluwas, aba'y di pa magpapa-check up

kung di nagka-covid, di maiisip magpa-check up

tila kalusugan ay nababalewalang ganap

may sakit na'y di pa alam, kaya di nalilingap

nang makuha ang resulta'y agad pinabasa ko

sa doktor, iyon nga, matagal na gamutan ito

sabi niya, mabuti't naagapan ngang totoo

dahil kung tumagal pa'y baka mahirapang todo

- gregoriovbituinjr.

11.15.2021

Kalusugan

KALUSUGAN

napapansin kong maraming nagkasakit at kapos

na ang pandemyang ito ang sa kanila'y umulos

subalit nais kong tumulong sa mga hikahos

nais ko ring magboluntaryo sa Philippine Red Cross

lalo't dinanas kong ma-covid at nagpapagaling

kaya pagboluntaryo'y bahagi ng pagkagising

dapat may kasanayan ako, natapos na training

tulad ng first aid o contact tracing, ngunit di nursing

dapat magpagaling habang tumutulong sa iba

lalo't may diabetes at tuberculosis pala

magbasa hinggil sa kalusugan at medisina

pati halamang gamot bilang gawaing pangmasa

anumang mapag-aralan ay dapat madalumat

bilang makatâ, bilang matiyagang manunulat

marahil sa ganito'y makatulong akong sapat

at ibahagi sa masa anumang naisulat

- gregoriovbituinjr.

11.14.2021